Λίγο οι ελάχιστες ώρες που διαθέτουμε, λίγο ο φόβος της νύχτας και οι απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες δημιουργούν συχνά το κατάλληλο κοκτέιλ αποτυχίας στις αστροεξορμήσεις μας. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί το παραπάνω είναι να σχεδιάσουμε προσεκτικά τις κινήσεις μας ακολουθώντας κάποια βασικά βήματα.

Διάρκεια

Ο εξοπλισμός που θα χρειαστούμε ποικίλει και είναι ανάλογος της διάρκειας της εξόρμησης καθώς λίγες ώρες διαφέρουν από ένα διήμερο έκθεσης στα στοιχεία της φύσης, όπου αναγκαστικά επιβάλλεται η πρόληψη κάλυψης μεγαλύτερων αναγκών.

Τοποθεσία

Η τοποθεσία είναι πιθανότατα αυτή που θα καθορίσει το είδος της αστροεξόρμησης μας (απλή παρατήρηση, αστροφωτογραφία τοπίου ή widefield,timelapse). Είναι κρίμα να βρεθείς σε πολύ σκοτεινό ουρανό και να μην μπεις στον κόπο να φωτογραφίσεις κάποια εκτενή ουράνια αντικείμενα που είναι πολύ δύσκολο να τα καταγράψεις μέσα από την φωτορύπανση της πόλης.

Όποια και να ναι η τοποθεσία που θα επιλέξουμε θα κάνουμε χάρη στον εαυτό μας αν μπορέσουμε να την επισκεφθούμε την μέρα. Το λεγόμενο prescouting θα μας επιτρέψει να μελετήσουμε το μέρος που θα φωτογραφίσουμε αποφεύγοντας κινδύνους που την νύχτα θα είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπίσουμε. Επιπλέον η επίσκεψη την μέρα μπορεί να μας διαφωτίσει και για ενδιαφέροντα επίγεια στοιχεία που μπορούμε να ενσωματώσουμε στο κάδρο μας όπως λουλούδια, κορμούς δέντρων, ιδιαίτερες δομές βράχων ώστε να δημιουργήσουμε ένα ενδιαφέρον foreqround. Η διαδικασία που ακολουθώ είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες και στις δυνατότητες μου και δεν αποτελεί τον σωστό τρόπο ή τον μόνο τρόπο αλλά μπορεί να διαφωτίσει εν μέρη κάποιον αρχάριο για το πως μπορεί να κινηθεί.

Το πρώτο πράγμα που κάνω όταν επιλέξω ένα τόπο που θέλω να φωτογραφίσω και δεν τον εχω επισκεφθεί ποτέ, είναι να ανοίξω το google earth και να μελετήσω την διαμόρφωση του εδάφους για να έχω μια πρώτη αίσθηση του τόπου. Μετά κοιτάζω ενδελεχώς φωτογραφίες που έχουν τραβηχτεί στην περιοχή για μια καλύτερη απεικόνιση αλλά και για ενδιαφέροντα σημεία και γιατί όχι, για έμπνευση. Ύστερα κοιτάζω το stellarium ή το skysafari για να καταλάβω αν και πότε ευθυγραμμίζεται το ουράνιο αντικείμενο που με ενδιαφέρει με τον προσανατολισμό της περιοχής . Τα αστρονομικά αυτά προγράμματα έχουν την δυνατότητα να απεικονίσουν την θέση των ουράνιων αντικειμένων αλλαζοντας την ημερομηνία δινοντας μας την ευκαιρία να δούμε πως θα είναι ο ουρανός κάποια άλλη εποχή στο προσεχές μέλλον. Αν η εποχή δεν βολεύει σημειώνω το μέρος να το επισκεφθώ αργότερα μέσα στο χρόνο και ψάχνω για διαφορετικό. Το επόμενο βήμα είναι να κοιτάξω την πρόσβαση που έχει το σημείο που με ενδιαφέρει και να ερευνήσω για τυχόν μονοπάτια που μπορεί να υπάρχουν στην περιοχή. Ωραίες εφαρμογές που μου έχουν φανεί χρήσιμες για offline χάρτες, καταγραφή trail κτλ. είναι η OruxMaps και η Toponavigator. Χάρτες και διαδρομές μπορείτε να κατεβάσετε και από το alltrails, hellaspath. Όλα χρειάζονται μια μικρή εξοικείωση αλλά είναι πολύ χρήσιμα και μπορεί να φανούν… σωτήρια. Με την πρώτη ευκαιρία που έχω επισκέπτομαι την περιοχή που με ενδιαφέρει κρατώντας σημειώσεις και φωτογραφίζοντας με το κινητό όλα τα σημεία που έδειξα ενδιαφέρον και κοιτάζω αν η περιοχή μπορεί να προσεγγιστεί την νύχτα και τι προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίσω. Αν υπάρξει διαμονή στο μέρος της εξόρμησης αναζητώ σημεία που είναι σχετικά προστατευμένα και θα μπορούσα να στήσω σκηνή. Όλη η έρευνα διαδικτυακή και επιτόπια που πραγματοποιώ αποθηκεύεται σε φακέλους ανά περιοχή ώστε να μην χρειάζεται να την επαναλάβω και να είναι εύκολα προσβάσιμη.

Εξοπλισμός

Εκτός από τον φωτογραφικό εξοπλισμό μας, πρόσθετος εξοπλισμός συνήθως είναι απαραίτητος ανάλογα με το είδος της αστροεξόρμησης και την διάρκεια της. Ο κατάλογος δεν είναι πλήρης αλλά είναι ενδεικτικός και αποτελείται κυρίως από κλασσικό πεζοπορικό εξοπλισμό.

• Ρουχισμός

  Οι νύχτες σε μεγάλα υψόμετρα ακόμα και το καλοκαίρι, μπορούν να φθάσουν σε αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες οπότε ο ρουχισμός μας θα πρέπει να είναι κατάλληλος και να μπορεί να προσαρμοστεί εύκολα στις καιρικές αλλαγές. Φροντίζουμε το ντύσιμό μας να είναι σε στυλ κρεμμύδι, δηλαδή να μπορούμε να βάζουμε ή να βγάζουμε ρούχα ανάλογα την δραστηριότητα και την θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Τα βαμβακερά πρέπει να αποφεύγονται και προτιμάμε τα ειδικά συνθετικά ρούχα που χρησιμοποιούνται στην ορειβασία. Ισοθερμικά, fleece, αντιανεμικό και αδιάβροχο jacket πρέπει να υπάρχει πάντα μαζί μας καθώς μας κρατάνε ζεστούς και στεγνούς. Ένα πρόβλημα που έχω εντοπίσει είναι οτι τα πολύ κολλητά αθλητικά ισοθερμικά που κυκλοφορούν, λειτουργούν πάρα πολύ καλά όσο κινούμαστε αλλά όταν είμαστε ακίνητοι σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός δεν καταφέρνουν να μας κρατήσουν ζεστούς. Προτιμάω λοιπόν ένα στρώμα απο πιο χαλαρά ισοθερμικά τύπου long john κατά την διάρκεια της φωτογράφισης που μένω ακίνητος. Τα περισσότερα παντελόνια ορειβασίας ανάλογα την εποχή λειτουργούν πολύ καλά και μας προσφέρουν μεγάλη ευχέρεια κινήσεων και αντοχή στον χρόνο οπότε η επένδυση σε ένα καλό παντελόνι είναι ενδεδειγμένη. Γάντια, σκούφος, λαιμός, ζεστές κάλτσες και γκέτες είναι επίσης απαραίτητα τον χειμώνα. Οι γκέτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και το καλοκαίρι για προστασία από το τσίμπημα φιδιών. Τέλος τα υποδήματα μας θα πρέπει να είναι ανάλογα του φορτίου που κουβαλάμε. Τα απλά αθλητικά παπούτσια θα καταπονήσουν τα πόδια μας και θα θέσουν τους αστραγάλους μας σε κίνδυνο. Τα μποτάκια ορειβασίας προτιμώνται ειδικά αν κουβαλούμε μεγάλα βάρη αλλά η τάση για ημερήσιες εξορμήσεις με μικρά φορτία είναι τα παπούτσια ορειβασίας που έρχονται ελαφρύτερα και μπορούν να ανταποκριθούν εξίσου καλά σε απαιτητικό έδαφος.

• Σακίδιο

  Κανένα εξειδικευμένο φωτογραφικό σακίδιο δεν με έχει ικανοποιήσει καθώς τα περισσότερα δεν έχουν καθόλου διαθέσιμους χώρους για ρουχισμό, νερό και μικρά γεύματα. Για πολύ μικρές εξορμήσεις προτιμώ στρατιωτικού τύπου backpack που οι χώροι είναι γενικά ενιαίοι και την προστασία του φωτογραφικού εξοπλισμού μπορούν να την αναλάβουν ανεξάρτητες θήκες που βρίσκει κανείς εύκολα σε όλα τα φωτογραφικά καταστήματα και το ebay. Για ολονύχτιες ή πολυήμερες εξορμήσεις και μεγάλες πεζοπορίες, θα ήταν καλό να επενδύσει κανείς σε ορειβατικά σακίδια που αν και ακριβά θα καταλάβετε την μεγάλη διαφορά εκτός από την τσέπη και στην …μέση σας.

• Τροφή/Νερό

  Για μικρές εξορμήσεις προτιμήστε φρούτα, ξηρούς καρπούς, μπάρες, σταφίδες, σοκολάτα, καφέ ή τσάι. Αν η εξορμηση σας κρατήσει όλη νύχτα ή παραπάνω εξασφαλίστε αφυδατωμένες τροφές ή σε μορφή κονσέρβας αν και το βάρος αυξάνει. Προσωπικά διαλέγω πάντα μαζί μου να έχω μικρές μερέδες νουτλς που μουλιάζουν σε βραστό νερό σε πεντε λεπτά και δίνουν αρκετή ενέργεια. Αν η περιοχή που επισκέπτεστε δεν διαθέτει πηγές πρέπει να εξασφαλίσετε τουλαχιστον 2 λιτρα νερό ανα ημέρα και πολυ παραπάνω αν είναι καλοκαίρι ή γράψετε πολλά χιλιόμετρα οπότε υπολογίστε σωστά.

• Κιτ πρώτων βοηθειών

  Ένα μικρό κιτ πρώτων βοηθειών δεν πρέπει ποτέ να λείπει από το σακίδιο μας. Πιάνει ελάχιστο χώρο και οι υπηρεσίες του θα φανούν πολύτιμες σε περίπτωση μικροτραυματισμού.

• Gps/κινητό/χάρτης

  Δεν φεύγουμε από το σπίτι μας αν δεν κουβαλάμε μαζί μας τουλάχιστον πλήρως φορτισμένο κινητό και powerbank καθώς μπορούμε να έχουμε στίγμα και χάρτη σε μια συσκευή και την δυνατότητα να ειδοποιήσουμε σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά.

• Φακός

  Φακός κεφαλής ή χειρός κατα προτίμηση αδιάβροχος.

• Ενέργεια

  Κανείς δεν θέλει να ξεμείνει από μπαταριές σε απομακρυσμένο μέρος. Φροντιζουμε να έχουμε αρκετές καθώς και spare. Μια καλή λύση είναι ένα powerbank που μπορεί να τροφοδοτήσει όλες τις συσκεύες μας.

• Πρόσθετα/προαιρετικά

  Αν πεζοπορείς αρκετά τα γόνατα σου θα σε ευχαριστούν αν αγοράσεις ενα ζευγάρι ορειβατικά μπατόν. Είναι φθηνά και προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια. Γυαλιά ηλίου, αντιηλιακό και αντικουνουπικό είναι επίσης χρήσιμα. Διαμονή στο σημείο της αστροεξόρμησης σημαίνει σκηνή, υπόστρωμα, υπνόσακος, φροντίστε να έχετε ελαφριά υλικά και η σκηνή να είναι 3/4 εποχών.

  Συντροφιά

• Είναι ωραία η μοναξιά στο βουνό αλλά ακόμα πιο ωραία η παρέα. Λύνει και πολλά προβλήματα, όπως το κουβάλημα όλων αυτών των πραγμάτων. Το να βρείς κάποιον να μοιραστείς το πάθος σου και να σε συντροφευσει στην νυχτερινή περιπέτεια πιθανότατα να είναι και το πιο δύσκολο πράγμα στο χόμπυ μας αλλά σου δίνει θάρρος να βρεθείς σε μέρη που αλλιώς δύσκολα θα αποφάσιζες να επισκεφθείς μόνος. Αν ανέβουμε σε τεχνικά δύσκολο βουνό καλό είναι να διατηρήσουμε τον κανόνα των τριών ατόμων.

Καιρός

Οι καιρικές συνθήκες αλλάζουν γρήγορα σε μικροκλίματα όπως τα βουνά. Μπορεί η πρόγνωση να είναι γενικά καλή αλλά το μέρος της αστροεξόρμησης να είναι συννεφιασμένο ή ο ουρανός να είναι καθαρός αλλά η υγρασία να είναι πολύ υψηλή. Ένα καλό app για android/ios που μου έχει φανεί χρήσιμο είναι το Clear Outside, το οποίο δίνει χρήσιμα στοιχεία για το μέρος που μας ενδιαφέρει και τις περισσότερες φορές πέφτει μέσα. Αν π.χ δούμε στο app οτι υπάρχουν υψηλά σύννεφα, όσα προβλήματα δημιουργούν σε αστροφωτογράφιση βαθέως διαστήματος τόσο εντυπωσιακά και χρήσιμα μπορούν να γίνουν στην αστροφωτογραφία τοπίου όπου δημιουργούν διάχυση στα άστρα οπότε έχουμε κάθε λόγο να προχωρήσουμε στην εξόρμηση μας.

Προβλήματα-κίνδυνοι

• Συμβουλευόμαστε τα δελτία καιρού και δεν εξορμούμε αν ο καιρός είναι ασταθής.

• Αποφεύγουμε τις περιοχές με στάνες και γενικά τα κοπάδια, αφού τα τσοπανόσκυλα είναι το πιο επικίνδυνο ζώο των ελληνικών βουνών.

• Δεν ανάβουμε φωτιές ειδικά την καλοκαιρινή περίοδο.

• Δεν καταστρέφουμε την χλωρίδα του τόπου που επισκεπτόμαστε.

• Δεν αφήνουμε σκουπίδια πίσω μας.

• Μαθαίνουμε τις κυνηγετικές περιόδους και τους τόπους που δραστηριοποιούνται οι κυνηγοί. Αν είστε σε εθνικό δρυμό δεν έχετε κανένα πρόβλημα.

• Ειδοποιούμε πάντα κάποιον οτι εξορμούμε ακόμα και αν η εξόρμηση είναι σύντομη είτε κοντά σε κατοικημένη περιοχή.

• Αν το μέρος έχει πολλές παγίδες ή είναι δύσκολη η προσέγγιση του πηγαίνουμε πριν την δύση του ήλιου και φέυγουμε με το πρώτο φώς. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να κινδυνεύσουμε ή να το παίξουμε κομάντα.

Η αστροεξόρμηση είναι μια ευκαιρία για περιπέτεια στην φύση και ουσιαστικά είναι αυτή ακριβώς η εμπειρία που μαζί με τον ονειρικό νυχτερινό ουρανό, αιχμαλωτίζουν την φαντασία και μας ωθούν στην ανακάλυψη και στην καλλιέργεια δυνατοτήτων που ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας έχει αφαιρέσει. Η αστροφωτογραφία προκύπτει ως μέρος αυτής της διαδικασίας και όχι ως αυτοσκοπός. Όπως σε κάθε τομέα της φωτογραφίας, οι καλές λήψεις δεν προκύπτουν από τον εξοπλισμό μας αλλά από την διάθεση για μάθηση και πειραματισμό έξω από την ζώνη ασφαλείας μας. Αφήνουμε λοιπόν τις αγχωμένες εξορμήσεις δίπλα από το αυτοκίνητο στην άκρη του δρόμου και μπαίνουμε στην περιπέτεια!